چطور کمال گرایی خود را در زندگی شما نشان می دهد؟
کمال گرایی می تواند خیلی واضح و یا خیلی نامحسوس باشد. برخی مواقع تشخیص آن سخت است چون ممکن است تمام قسمت های زندگی ما را تحت تاثیر قرار ندهد. به عبارت دیگر، کمال گرایی شاید فقط در حوزه هایی از زندگی شما اتفاق بیفتد.
یک راه حل ساده برای بهتر متوجه شدن کمال گرایی، در نظر گرفتن سه بعد زیر است که توسط هویت و فلت (۱۹۹۱) شناسایی شده است:
کمال گرایی معطوف به خود: این انتظاراتی است که فرد برای خود قرار می دهد که کامل و بدون ایراد باشد. در این نوع کمال گرایی، استانداردهای بالا و غیر واقع بینانه که غیر قابل دستیابی هستند برای “خود” یا همان self خلق شده اند. در این نوع از کمال گرایی، شما تحت تاثیر اهداف خود هستید. انتقادگری بالایی از خود دارید. هر اشتباه کوچک و ایراد خود را متوجه و مرتبا در ذهن یادآوری می کنید و برای آنها خود را شدیدا به باد انتقاد می گیرید.
کمال گرایی معطوف به دیگران: در این بعد از کمال گرایی، شما انتظارات غیر واقع بینانه ای از دیگران دارید. یعنی شما توقع کمال از دیگران دارید و وقتی آنها به معیارهای شما دست نمی یابند، آنها را به باد انتقاد می گیرید و شدیدا سرزنش می کنید. شما منتقد سر سخت دیگران و می توان گفت بسیار متوقع هستید. مرتبا احساس ناامیدی و خشم را تجربه می کنید، می دانید چرا؟ بله درست حدس زدید، چون دیگران نمی توانند به معیارهای دست نیافتنی شما برسند.
کمال گرایی که جامعه یا دیگران برای شما تجویز کردند: در این بعد از کمال گرایی، شما باور دارید دیگران انتظارات بالا و غیرعادی از شما دارند و رسیدن به آنها برای شما تقریبا غیر ممکن است.
همانطور که می بینید بنظر میرسد کمال گرایی ترکیبی از استانداردها و انتقادگری بالاست. حالا هر دو آنها می تواند معطوف به خود فرد یا دیگران باشند. ممولا افراد ترکیبی از سه نوع کمال گرایی بالا را دارند. برای مثال، نگار می تواند توقع کامل بودن از خودش را داشته باشد و بیش از اندازه کار کند. او ممکن است از فرزند خود نیز توقع کمال را داشته باشد و همچنین والدین نگار نیز استانداردهای بالا و غیر واقع بینانه ای برای وی در نظر بگیرند.
از طرفی دیگر کمال گرایی می تواند بر حوزه های زیر اثر بگذارد:
حوزه ی شغلی: شما بیش از اندازه کار می کنید و توقع موفقیت های بالای شغلی از جمله ترفیع، درآمد بالا، کارمند نمونه و غیره را دارید.
حوزه ی والدینی: شما توقع دارید که با همسرتان بهترین والدین روی کره زمین باشید. از بچه های خود توقع کامل و بهترین بودن را دارید. شما می خواهید والد بودن همیشه راحت و با سرخوشی همراه باشد و دوست دارید بچه ها در هر کاری که می کنند موفق باشند.
شکل ظاهری، وزن و بدن: شما خیلی درگیر ظاهر خود هستید و همواره خود را براساس ظاهر خود قضاوت می کنید. شما هیچ وقت به اندازه کافی احساس لاغر یا چاق بودن، قد بلند بودن، خوش هیکل یا جذاب بودن را ندارید.
عملکرد تحصیلی: وقتی به مدرسه می رفتید، فقط نمره ۲۰ شما را راضی می کرد. اگر هنوز در فضای آکادمیک هستید، باور دارید که موفقی آینده شما فقط به نمراتی که می گیرید بستگی دارد.
توانایی جسمی و ورزشی: فعالیت ورزشی چیزی نیست که شما برای حس خوب یا سالم بودن آن را دنبال کنید. شما می خواهید برنده میدان باشید! شما رقابت کننده هستید و فقط فقط بدنبال برنده شدن. خود را خیلی بیش از توانایی هایتان و اکثر افراد هم سن و سالتان تحت فشار قرار می دهید.
محیط فیزیکی اطراف شما: شما توقع دارید خانه و محیط کارتان تمیز، مرتب و خیلی منظم باشد. اگر اطراف شما یک مقدار بهم ربخته و نامرتب است شما نیز بهم می ریزید و نمی توانید حتی دقیقه ای از فکرش در بیایید.
زندگی عالی: شما نیاز دارید که زندگی تان، خانواده تان و خودتان نهایت کمال را داشته باشند و دنیای بیرون ببینند که شما چقدر عالی هستید. دلتان می خواهد عکس خانهتان در مجله های سبک و دکور خانه چاپ شود. دلتان میخواد بچههایتان و همسرتان کامل و تمام باشند. بهترین همسر دنیا، خیلی رمانتیک….بهترین فرزندان، مهربانترین ها را داشته باشید!
حال سوال من از شما این است که آیا شما کمال گرایید؟
برای جواب این سوال می توانید پرسشنامه زیر را پر کنید.
پرسشنامه چندبعدی کمال گرایی (هویت و فلت)
کاملا موافق۵ موافق۴ نظری ندارم۳ مخالف۲ کاملا مخالف۱
- نمي‌توانم حتي يك اشتباه را در كارم تحمل كنم
- به چيزي كمتر از كامل و ايده آل بودن قانع نمي‌شوم
- هر چقدر كاري را خوب انجام داده باشم باز هم از عملكردم ناراضي هستم.
- احساس مي‌كنم هميشه بايد در زندگي (درس ، كار و غيره) كاملاً موفق باشم.
- وقتي به هدفهايم مي‌رسم باز هم احساس نارضايتي مي‌كنم.
- اهداف و آرمانهايم بسيار عالي هستند.
- هر چقدر كاري را درست انجام داده باشم باز هم احساس مي‌كنم كاملاً درست انجام نداده‌ام.
- اگر حتي يك اشتباه در كارم باشد ناراحت و آشفته مي‌شوم.
- در مورد هر كار جزئي كه انجام مي‌دهم ترديد مي‌كنم.
- احساس مي‌كنم خيلي كمال گرا هستم.
- از بستگانم انتظار دارم كه كامل و ايده آل باشند.
- وقتي از كسي مي‌خواهم كاري انجام دهد، اتنظار دارم آن را كامل و بي نقص انجام دهد.
- حوصله كساني را كه براي بهتر و كامل‌تر شدن خودشان تلاش مي‌كنند ندارم.
- نمي‌توانم اشتباه ديگران را تحمل كنم.
- هيچ وقت از عملكرد ديگران احساس رضايت نمي‌كنم.
- انتظار دارم ديگران همواره منظم و دقيق باشند.
- وقتي كسي كاي را نصفه و نيمه، انجام مي‌دهد احساس مي‌كنم اصلاً انجام نداده است.
- انتظار دارم ديگران به دنبال اهداف و آرمان‌هاي عالي باشند.
- تصور مي‌كنم ديگران بتوانند انتظارات مرا بر آورده سازند.
- نمي‌توانم نسبت به كساني كه براي تحقق اهداف و آرمان‌هاي عاليتلاش نمي‌كنند، احساس خوبي داشته باشم.
- خانواده ام از من انتظار دارند كامل و ايده آل باشم.
- اطرافيانم انتظار دارند در هر كاري كاملاً موفق باشم.
- وقتي كاري انجام مي‌دهم احساس مي‌كنم ديگران با ديدي انتقادي در مورد آن قضاوت خواهند كرد.
- هر چقدر كاري را كامل و بي نقص انجام مي‌دهم باز هم ديگران انتظار دارند كه كامل تر انجام دهم.
- احساس مي‌كنم ديگران بيش از حد از من توقع دارند.
- در كودكي هرگاه كاري را كاملاً درست انجام نمي‌دادم، سرزنش و تنبيه مي‌شدم.
- والدينم هيچ وقت اشتباهات مرا ناديده نگرفتند.
- والدينم از من مي‌خواستند كه در هر كاري و هر چيزي بهترين باشم.
- تصور مي‌كنم كه هرگز نمي‌توانم انتظارات و توقعات خانواده‌ام را برآورده سازم.
- اگر اشتباهي از من سر بزند ديگران به ديده تحقير به من نگاه مي‌كنند.
مقیاس چندبعدی کمال گرایی (MPS) پرسشنامه ای است که در سال ۱۹۹۱ توسط هویت و فلت ساخته شده است و در ایران توسط بشارت روی نمونه ایرانی هنجاریابی و اعتباریابی شده است . این مقیاس یک آزمون ۳۰ سوالی است که ده ماده اول آن کمال گرایی خویشتن دار، ده ماده دوم کمال گرایی دیگرمدار و ده ماده آخر کمال گرایی جامعه مدار را مورد بررسی و ارزیابی قرار داده استمعرفی پرسشنامه:
- تفسیر پرسشنامه طبق مولفه :
مقیاس های سه گانه به ترتیب ۱۰ و ۵۰ است.یعنی کسی که نمره ۱۰را بدست آورده است دارای کمترین میزان کمال گرایی وکسی که نمره ۵۰ را کسب نموده دارای بیشترین میزان کمال گرایی در هر یک از سه بعد کمال گرایی می باشد.